De tweedeling tussen ‘goede’ en ‘foute’ beleggingen is allesbehalve eenduidig.
Zeker niet voor particuliere beleggers die denken dat ze blind kunnen varen
op specialisten die zeggen dat ze wel weten wat duurzaam is.

De aanpak van Zembla levert een overzichtelijk beeld op. Pensioenfonds
ABP werd medio maart om de oren geslagen omdat het geld steekt in makers van
clusterbommen. Afgelopen weekend bleek dat goede doelen, zoals KWF
Kankerbestrijding, via hun banken beleggen in onder meer
sigarettenfabrikanten. Foei!

Maar kijk eens hoe maatschappelijk geëngageerde banken zoals ASN Bank en
Triodos bank omgaan met hun beleggingen. Beide afficheren zich als moreel
verheven: wij investeren alleen groen en sociaal verantwoord. Daar valt het
nodig op af te dingen.

Het belangrijkste beleggingsfonds van ASN Bank, het ASN Aandelenfonds,
steunt naar eigen zeggen alleen bedrijven die aan de ‘sociale,
maatschappelijke, en milieucriteria’ van de bank voldoen. Wat kom je dan
tegen in de beleggingsportefeuille? Geen sigarettenproducenten of
vervuilende mijnbouwbedrijven. In de top-10 van het ASN Aandelenfonds
domineren hippe telecom- en technologiefondsen, zoals de Amerikaanse maker
van schakelkastjes Cisco, France Télécom en Nokia.

Bedrijven uit de it-hoek zul je niet snel betrappen op de inzet van
kinderarbeid. Maar ze zondigen wel op een ander vlak: het zijn enorme
energieslurpers. Het Amerikaanse onderzoeksbureau Gartner berichtte
afgelopen november dat het toenemende belang van grote centra voor
dataopslag het elektriciteitsverbruik van technologiebedrijven opjaagt.
Gemiddelde gaat vier tot acht procent van het it-budget op aan
energiekosten.

Door ‘hongerige hardware’ en hoge energieprijzen dreigen de
energiekosten van it-bedrijven de komende vijf jaar minimaal vier keer zo
hoog uit te pakken, verwacht Gartner. De duurzame belegger die zijn geld in
het ASN Aandelenfonds steekt, spekt volop elektriciteitsvretende branches
die het stempel 'groen' allerminst verdienen.

Ander voorbeeld: Triodos Bank en ASN Bank hebben elk een beleggingsfonds voor
microkredieten. Het Triodos Fair Share Fund en het ASN-Novib Fonds steunen
financiële instellingen die kleine leningen aan arme ondernemers in de Derde
Wereld geven. Klinkt mooi. Maar het geld dat ASN en Triodos via hun
beleggingsfondsen naar de Derde Wereld sluizen, betreft voor een groot deel
leningen in dollars en euro’s. Dat maakt microbanken en ondernemers in
ontwikkelingslanden kwetsbaar als een valutacrisis de lokale munt omlaag
stuurt. Dan worden de goed bedoelde westerse leningen plotseling een
molensteen om de nek van microbanken. Ontwikkelingslanden zijn beter af als
lokaal spaargeld wordt ingezet voor lokale leningen. Zonder tussenkomst dus
van westerse banken en beleggers.

De duurzame retoriek van ASN Bank en Triodos bank kan niet verhullen
dat ook deze banken commerciële belangen hebben, zij het dat ze zich op een
speciale doelgroep richten: de ethisch bezwaarde klant die graag met een
gerust hart slaapt. Wie dat echt wil, moet niet op bankadviezen afgaan. Zelf
bepalen wat duurzaam is en daar naar handelen, alleen dat garandeert een
goede nachtrust.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl